Zekat borcu olan ölürse borcu ne olur?

Zekat borcu olan ölürse borcu ne olur?, Zekatını vermeden ölen kimse için ailesi ne yapmalıdır?

Zekat borcu olan bir kimse, imkanı olduğu halde zekat borcunu ödemeden ölse, bu borç onun terekesinden alınamaz. Çünkü onun malları ölümüyle beraber varislerine intikal etmiştir. Varislerin ise, ölen kişinin zekat borcunu ödeme gibi bir mükellefiyetleri yoktur. Ancak kişi ölmeden önce bu borcunu vasiyet etmişse, varisler bu vasiyeti yerine getirmek zorundadırlar. Diğer yandan tabii ki, varisler eğer kendilerine düşen hakkın bir kısmından veya tamamından vazgeçerek teberru suretiyle ölen kişinin bu zekat borcunu ödeyecek olurlarsa, bu da güzel bir davranış olur.

İfade ettiğimiz hüküm Hanefi mezhebine göredir.

Hz. Peygamber (sas) Has’amiye hadîsinde şöyle buyurmuştur:

“Allah (cc) ın borcu ödeme hususunda önceliklidir.” [Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta’lîlî’l-Muhtar, Ümit Yayınları: 1/208-209.]

Malikî, Şafiî ve Hanbelî’lere göre bir kimseye zekât farz olur da bunu ödeme imkânına sahib olur, ödemeden ölürse, O kişi Allah katında âsî olduğu için geride bıraktığı malından bu zekât borcu vasiyet etmese de ödenir. Ölümle bu borç düşmez. Çünkü bu zekât farz olan bir hak olub, vasiyet edilmesi gerekir. Hayatta iken kendisine ait bir malın hakkı olduğundan ibtal edilemez, insanlara olan borç gibidir. Fakat ölen kimsenin bıraktığı malın üçte birinden vasiyetlerde olduğu gibi ödenir. Malikî mezhebinde meşhur olan görüş budur. Şafiî ve Hanbelî mezhebine göre ise kalan malın tamamından ödenir.

Ölünün bıraktığı malında Allah’a olan borç ile kula olan borç birleşecek olursa meselâ zekât, kefaretler, adak, ihramlı kişinin avlanma cezası ve benzeri borçlar birleşirse Şafiî’lerce esah olan görüşe göre, Allah hakkı öne alınır.