Sehiv Secdesi Nedir?
Sehiv Secdesinin Yapılışı Nasıldır?
Sehiv Secdesini Gerektiren Durumlar Nelerdir?
Sehiv secdesini gerektirici hallerden bâzıları şunlardır:
1. Fâtiha`dan sonra zamm-ı sûre okumadan rükûa gitmek. Rükû`da iken hatırlarsa, doğrulup sûreyi okur, sonra tekrar rükûa gider. Namazın sonunda da sehiv secdesi yapar.
2. Unutarak Fâtiha`yı iki kere okumak.
3. Vitir namazlarının tekbir ve kunut duasını unutmak. Rükûda iken hatırlasa, doğrulup kunut okumaz. Sonunda sehiv secdesini yapmakla yetinir.
4. Dört rekatlı namazlarda, iki rekat kıldıktan sonra oturmayı unutarak üçüncü rekata kalkmak, yani, ilk oturuşu terketmek. Bu durumda bakılır: Eğer namazı kılan kişi tamamen kalkmış veya kalkmaya daha yakın bir durumda ise, oturmaz; namazı bitirip sonunda sehiv secdesi yapar. Eğer oturmaya daha yakın bir halde ise, oturur; sonunda da sehiv secdesi yapmaz. Tam kalktıktan sonra oturmak ise, namazı bozar.
5. Birinci oturuşta Tehıyyât`ı okuduktan sonra hemen kalkmayıp salâvatları ve duaları okumak yahut da bir rükün edâ edecek kadar gecikmek. Bu durumda eğer salâvattan okunan kısım bir cümle teşkil eder ise “Allahümme salli alâ Muhammedin” demek gibi namazın sonunda sehiv secdesi yapılır. Fakat okunan kısım bir cümle teşkil etmemişse, sehiv secdesine gerek yoktur.
6. Dört rekatlı farz namazlarda, son rekatta oturmaksızın beşinci rekata kalkılacak olsa, beşinci rekatın kıyam, kırâet ve rükûu tamamlanıp secdeye gidilmedikçe, dönüp tekrar oturulur. Tehıyyâtdan sonra selâm verilip sehiv secdesi yapılır. Çünkü bu durumda farz olan son oturuş tehire uğramıştır. Fakat beşinci rekat için secde yapılmış olursa, bu namaz nâfileye döner. Artık buna bir rekat daha ilâve ederek, altı rekatlık bir nâfile namazı kılınmış olur. Dolayısıyla sehiv secdesi de gerekmez.
7. Dört rekatlı bir farz namazın son kadesinde teşehhüd miktarı oturduktan sonra kalkan kimse, hemen oturup selâm verir. Tekrar Tehıyyat okumasına gerek yoktur. Hâtta oturmadan ayakta bile selâm verebilir. Zira farz olan oturuşu yapmıştır. Yalnız ayakta selâm vermekle vacibi terketmiş olur. Sonunda ayrıca sehiv secdesi de lâzımdır. Çünkü selâm tehire uğramıştır.
8. İmama sonradan yetişen kimse, kendi kıldığı rekatlar içinde hatâ yaparsa, o hatâsı için sehiv secdesi yapar.
9. İmamın, açıktan okuması vâcib olan yerlerde gizli; gizli okuması vâcib olan yerlerde de açık okuması… Meselâ öğle namazında Fâtiha ve zamm-ı sûreyi sesli okuması, akşam namazında da içinden okuması gibi. Namazdaki tesbih ve tekbirlerin cehren okunması, sehiv secdesini icab ettirmez.
10. Namaz içinde Fâtiha okunduktan sonra hangi âyet veya sûreyi okuyacağı bir müddet tefekkür edilse, sehiv secdesini icab eder. Çünkü vâcib te`hire uğramıştır.
11. Ta`dîl-i erkânın terki, sehiv secdesini gerektirir.
12. Namazda sehiv secdesini icab eden birkaç hatâdan dolayı tek sehiv secdesi yeterlidir.
Sehiv secdesinde, iki secde ile Tehıyyât`ı okumak ve selâm vermek vâcibdir. Tehıyyât`dan sonraki salâvat ve dualar ve secdedeki tekbirler ve tesbihler ise sünnettir.
Bir namaz içinde, o namazın rek`atları sayısında şüphe etmek, namaz kılan kimse vesveseli biri değilse, kılınan namazı iptâl eder. Yeniden kılmak gerekir. Nitekim vakit varken, namazı kılıp kılmadığında tereddüd eden de o namazı kılar. Namazı tamamladıktan sonra rekat sayısında şüpheye itibar yoktur. Ancak noksan kıldığını kesin olarak anlarsa namazı yeniden kılar.
Sünnetlerde De Sehiv Secdesi Yapmak Gerekir Mi?
Namaz Kılarken Zammı Sureyi Sırasına Göre Okumamaktan Dolayı Sehiv Secdesi Gerekir Mi?
Zammı Sureyi Hatalı Okumak Sehiv Secdesi Gerektirir Mi?
Akşam Namazının Son Rekatında Oturmayıp Dördüncü Rekata Kalkan Kimse Ne Yapmalıdır?
Ancak üçüncü rekattan sonra son oturuşu yapıp dördüncü rekata kalkan kimse secdeye varmadıkça hemen geri oturur tahiyyattan sonra selam verip sehiv secdesini yapar. Fakat dördüncü rekatı da secde ile bağlamışsa buna bir rekat daha ekleyip beşe tamamlar ve sonunda sehiv secdesini yapar. Böylece namaz tamam olur. Son oturuşu yerine getirdiği için farz yerine gelmiş olur.
Dört rekatlı namazların son oturuşunu yapmadan veya yaptıktan sonra beşinci rekata kalkanların durumu da yukarıda belirtilen şekildedir.
Sehiv Secdesi Yapılırken Bir Tarafa Mı, İki Tarafa Mı Selam Verilir?
Bir rüknün tehiri veya bir vacibin terk yahut tehiri halinde, son oturuşta yalnız Tahiyyat okunduktan sonra iki tarafa selâm verilir, daha sonra “Allahu ekber” denilerek secdeye varılıp, üç kere “Sübhane Rabbiyel a’lâ” okunur; sonra “Allahu ekber” denilerek oturulur, bir tesbih miktarı celseden sonra yeniden “Allahu ekber” diye, ikinci secdeye varılır; yine üç defa “Sübhane Rabbiyel-a’lâ” okunduktan sonra “Allahu ekber” denilerek oturulur. Tahiyyat, Allahümme salli ve Allahümme barik ve Rabbenâ âtinâ duaları okunduktan sonra önce sağ tarafa, sonra da sol tarafa selâm verilir.
Yalnız sağ tarafa selâm verildikten sonra sehiv secdelerinin yapılması daha faziletli ve ihtiyata daha uygundur. Nitekim cemaatla kılınan namazlarda cemaatin yanlışlıkla dağılmasına meydan vermemek için, yalnız sağ tarafa selâmdan sonra sehiv secdelerinin yapılması gerekli görülmüştür.
Sağa ve sola selam veridkten sonra, namazı bozacak bir iş yapmadan sehiv secdesi yapması gerektiğini hatırlayan kimse hemen sehiv secdesi yapar.
Sehiv Secdesini Yapmayı Unutursak Ne Olur?
Sehiv Secdesini Yapmamak Namazı Bozar Mı?
2- İmam sehiv secdesini yaptıktan sonra uyulduğu takdirde normal şekilde namaz tamamlanır. Sehiv secdesini yapmak gerekmez.
3- Sehiv secdesi yapıldıktan sonra artık sehiv secdesini gerektirecek bir durum olmaz.
Kaza Namazlarında Da Sehiv Secdesi Yapılabilir Mi?
Namazda Eksik Yapılan Secde Nasıl İade Edilir; Sehiv Secdesi Gerekir Mi?
Bir rekâtta ilk secdeden sonra yanılarak sonraki rekâta kalkar ve o rekâtı iki secdesi ile yerine getirdikten sonra, namazın sonunda terkettiği bu secdeyi hatırlayıp, o secdeyi de yerine getirse, sıraya uymadığından dolayı bu kimseye sehiv secdesi yapmak vacib olur. Selâmdan sonra bile hatırlansa, namaza aykırı bir şey yapılmamışsa secdeye varılır, daha sonra son oturuş iade edilerek sehiv secdeleri yapılır.
Rüku Ve Secdede Okunan Tesbihlerin Yerini Değiştirsek Sehiv Secdesi Gerekir Mi?
Namazın İlk Veya Son Oturuşunda Tahiyyat Yerine Yanlışlıkla Fatiha Suresini Okuyup Sonra Düzeltmek, Sehiv Secdesini Gerektirir Mi?
Son teşehhüd de Fatiha okunursa sehiv secdesini yapmak gerekir. Bu durum teşehhüdde önce Fatihayı sonra et-Tehıyyatu’yu okursa böyledir. Teşehhüd miktarı oturup Et-Tehiyyat’ı okuduktan sonra Fatihayı okursa bir şey lâzım gelmez. (EI-Muhit / Radıyüddin Serahsi; Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla İslam Fıkhı, 1/420-421)