Çocuklar Neden Yalan Söyler?

Çocuklar Yalanı Neden Alışkanlık Haline Getirir? Çocuklar Neden Sürekli Yalan Söyler? Neler Yapılmalı?

Dünyamızın ve ahiret yaşamımızın en güzel rengi olan, evrenin sınırsızlığını içinde barındıran miniklerimiz, bunun yansıması olarak sınırsız hayal gücüne sahiptir. Boş ve temiz sayfa olan çocuklarımız anne ve babasının ilk dokunuşlarına göre şekil almaya başlar. Her zaman istediğimiz gibi hareket etmeyen minikler, gelişim sürecinde çeşitli sebepler ile yalana başvurur. Korktuğunda, yaramazlık yaptığında, ilgi beklediğinde, takdir edilmek istediğinde, kendi içinde kurguladığı oyunun parçası olmanızı istediğinde, hatasını kapamak ya da güven sağlamak istediğinde yalan söyleyebilir. Mühim olan bu sebepleri çocuğun yaşına göre değerlendirmek ve çözüm üretmektir.

0-3 yaşları arasındaki çocuklar gerçeği, hayali, rüyayı ayırt edemezler. Bu yaşlar arasında çocuklar hayal güçlerine bağlı olarak küçük diyebileceğimiz olayı devasa bir olaya çevirebilirler. Ya da rüyalarında gördüklerini gerçekmiş gibi aktarabilirler. Bu yüzden bu yaşlarda söylenilenleri yalan olarak değerlendirmemek gerekir. Hayal dünyasının farkına varıp, parçası olmaya çalışmak en güzel çözüm olacaktır. 3-6 yaşları arasındaki çocuklar yalan kavramını öğrenmiş olur lakin doğruyu, yalanı net olarak ayırt edemeyebilirler. Bu yaşlarda minikler daha çok ilgi çekmek için yalan söyler. Onları anlayıp beklediği ilgiyi göstermek, vakit geçirmek, oyun oynamak ve doğruya yöneltmek güzel çözüm olabilir. Bu yaşlarda çocuğun yalan söylediğine dair mücadele etmek, çocukla savaşmak onu hırçın ve söz dinlemez bir çocuk haline getirebilir.

Çocuklar 6 yaşından sonra gerçek ile yalanı ayırt edebilir hale gelirler. Yalana başvurma sebepleri ise, ailesini memnun etmek, güven kazanmak için olabilir. 6 yaşından sonra cezalandırılmaktan korkan çocuklar savunma sistemi olarak yalana başvurabilir. En mühim yalan söyleme sebebi ise model alma etkenidir. Çocuklar yalanı ayırt etmeye başladıktan sonra ebeveynlerinden gördüklerini birebir taklit etmeye başlarlar. Model alma etkeni çocuğa yalanı alıştırabilir. Örneğin evde olduğu halde yolda olduğunu söyleyen babasını duyan çocuk bunu normal bir şey olarak görür. Annesinin arkadaşlarına söylediği beyaz yalana şahit olan çocuk keza aynı fikre kapılır. Çocukları yaptığı hatalardan dolayı etiketlememekte çok önemli. Sürekli

“Sen şöylesin, sen böylesin.”

gibi etiketlemelere maruz kalan minik, bir süre sonra

“Mademki beni öyle görüyorlar bende öyle olurum ya da öyle kalırım.”

diyebilir.

Peki Nasıl Çözüm Üretmek Gerekiyor?

Anne ve baba yeterince ilgi ve alakadan emin olmalı, dürüstlük noktasında çocuğuna örnek olmalı, hata yaptığında cezalandırmak yerine sorunu çözmek için soruna odaklanmalı, çocuğun ihtiyacı ile hayal gücünü kavrayabilmeli. Ebeveynler çocuğunu görmek istediği gibi hareket etmeli ve yaşamalı. Ancak sakin kalıp, çözüm üreten, çocuğu öğrenmeye yönelten ebeveyn, sağlıklı bir iletişim kurabilir. Sağlıklı iletişim ise daha büyük sorunların oluşmasını önler. Çocuğa ahlaki değerleri öğretirken dürüstlüğün vurgusu yapılmalı, güvenilir, islami düzeyde yaşayan insan olabilmek için bunun gerekli olduğu öğretilmelidir.