Bayram Namazı İle İlgili Soru ve Cevaplar

Kendilerine Cuma namazı farz olan kimselere, Ramazan ve Kurban bayramı namazları vâcibdir. Cuma namazı için lâzım olan bütün şartlar, Bayram namazları için de lâzımdır. Şu kadar var ki, bayram için hutbe sünnettir ve namazdan sonradır. Hutbe okunmasa da Bayram namazı sahihtir. Fakat sünnet terkedilmiş olur. Şâfiîlerce Bayram namazları sünnet-i müekkededir. Bir görüşe göre de farz-ı kifâyedir. Ve İslâmî şeâirdendir.

Bayram namazının şartı cemaatle kılmaktır. Bu bakımdan tek başına kılınmaz.

Güneş doğup kerahet vakti çıktıktan, yani güneş bir mızrak boyu yükseldikten sonra başlar zeval vaktine kadar devam eder. (Et-Tebyin – Zeylaî – Fetâvâ-yi Hindiye) Ama bu hususta, Kurban Bayramı namazını kerahet vakti çıkınca hemen kılmak, Fıtır(Ramazan) Bayramı namazını ise biraz geciktirmek efdaldir. (El-Mulâsa – Bahrirâik – İbn Nüceym.)

İmam bayram namazını kıldırdıktan sonra vakit çıksın, çıkmasın Müslümanlardan bir kısmı namaza yetişememişse, artık onu ne yalnız başlarına, ne de cemaat halinde kaza edemezler. (Et-Tebyin – Zeylai)

Fıtır (Ramazan) Bayramı Namazı bazı özürlerden dolayı birinci günde kılınamadığı takdirde ikinci günü kılınır. Meselâ, bayramın birinci günü hava kapalı olur da ancak zevalden sonra bayram olduğu tespit edilirse, bu bir özürdür ki namazın ikinci güne kalmasına sebep olur. Üçüncü güne geciktirilmesi caiz değildir. (Fetâvâ-yi Hindiyye – El-Bedayi’ – Kâsâni.)

Kurban Bayramının birinci günü namaz kılmaya bir engel çıkarsa, ikinci günü kılınır; ikinci günü de bir özür veya engel çıkarsa üçüncü güne geciktirilir. O günde bir özür çıkarsa, artık dördüncü güne geciktirilmez. Böylece namaz terk edilir. (El-Cevheretü’n-Neyyire – Kuduri – Şerhi.) Özürsüz ikinci veya üçüncü güne geciktirilirse, kerahetle caiz olur. Ama Ramazan Bayramı özürsüz ikinci güne geciktirilirse, caiz olmaz ve namaz terk edilir. (Et-Tebyîn – Zeylai.)

Bir özürden dolayı geciktirilen bayram namazı, ikinci gün yine güneş bir mızrak boyu yükseldikten (yani güneşin doğmasından otuz-kırk dakika geçtikten) sonra kılınır. Tatarhaniyye sahibi de aynı tespiti nakletmiştir.

İmam Ramazan Bayramı namazını abdestsiz kıldırdıktan sonra farkına varırsa, eğer zevalden önce hatırlarsa, namazı iade eder. Zevalden sonra hatırlarsa, artık o gün geçmiş sayılır. İkinci günü kılar.

Abdestsiz kıldığı namaz Kurban Bayramı namazı ise ve imam da bunu ancak zevalden sonra hatırlarsa, kesilen kurbanlar caizdir. Namaz ise ikinci günü iade edilir. İkinci günü hatırlarsa, bu zevalden sonra ise üçüncü güne bırakılır. Zevalden önce hatırlarsa o gün iade edilir. Üçüncü gün zevalden sonra hatırlarsa artık iade edilmez. Ancak birinci günü zevalden önce hatırlar da cemaate durumu bildirirse, o ana kadar kesilen kurbanlar caiz olur, duyulduktan sonra namaz kılınmadan kesilen kurbanlar caiz olmaz. (Fetâvâ-yi Kaadihan – Fetâvâ-yi Hindiyye.)

Kurban bayramının birinci gününe yevm-i nahir, diğer üç gününe ise eyyâm-ı teşrik denir. Bayramdan evvelki güne ise yevm-i arefe (arefe günü) denir ki Zilhicce`nin 9. günü olmaktadır. Ramazan bayramında arefe yoktur.

Arefe gününün sabah namazından itibaren bayramın 4. günü ikindi namazına kadar 23 vakit farz namazını müteâkip birer defa

اَللّهُ اَكْبَرُ اَللّهُ اَكْبَرُ لاا اِلهَ اِلاَّ اللّه وَاللّهُ اَكْبَرُاَللّهُ اَكْبَرُ وَلِلّهِ الْحَمْدُ

Allahü Ekber Allâhü Ekber Lâ ilâhe İllâllahü Vallâhü Ekber, Allâhü Ekber ve Lillâhi`l-Hamd şeklinde tekbir alınır. Bunlara teşrik tekbirleri denir.

Teşrik tekbirleri fakîhlerin çoğuna göre, namaz kılmakla mükellef herkes için vâcibtir. Sünnettir diyenler de vardır.

Teşrik tekbirleri günlerinde namazı kazaya kalan bir kimse, bu namazları yine teşrik günlerinde kılarsa tekbirleri de kaza eder. Teşrik günlerinden sonra kıldığında ise, teşrik tekbirlerinin kazâsı gerekmez.

Kadınlar teşrik tekbirlerini gizli olarak getirirler.